Landelijk heeft GroenLinks ook veel interesse voor de GroenLinks partijen in het land. Hiervoor gaan ze op pad en deze maand kwamen ze in Beekdaelen en hebben Clasina Debets geïnterviewd. 

In het Zuiden van Limburg, tussen Heerlen en Geleen, ligt Beekdaelen. Een fusiegemeente met 15 kleine kernen in een bijzonder landschap. Fractievoorzitter  ‍@ Clasina Debets  vertelt hoe drie gemeentes samengingen en ze een raadsbreed programma maakten.
 

Je zat 12 jaar voor een lokale partij in de raad van Nuth. Toen kwam er een fusie en hield Leefbaar Nuth op te bestaan. Hoe kwam je bij GroenLinks terecht?

Toen de fusie eraan kwam, werd ik door verschillende partijen benaderd. Ik was vanuit lokale vraagstukken de lokale politiek ingegaan voor een lokale partij. Maar een landelijke partij kan natuurlijk ook, waarom niet? Ik wist: er is maar één landelijke partij waar ik voor de raad in wil.

GroenLinks had me niet gevraagd, maar ik heb me zelf gemeld en nu zit ik samen met collega Louis de Rijk in de raad van Beekdaelen. Een nieuwe partij, een nieuwe raad, een nieuwe gemeente.

Hoe ging de weg naar een fusie in de praktijk?

Onderbanken en Schinnen hadden al uitgesproken te gaan fuseren. Drie andere gemeentes overwogen mee te gaan. Uiteindelijk zijn er twee afgehaakt, maar Nuth stemde met een kleine meerderheid voor de fusie. Leefbaar Nuth en GroenLinks waren allebei tegen de fusie, maar het was een democratisch proces, dus daar leg je je dan bij neer. Je moet meegaan en meedenken om wat te bereiken. Het werd een grote reorganisatie, goed begeleid door de Provincie.

Wat komt er op de nieuwe raad af, na het samengaan?

Je moet je voorstellen dat er van alles drie is: drie gemeentelijke organisaties die alles gewend waren op een eigen manier te doen, op elk dossier drie ambtenaren die nu moeten samenwerken. Dat betekent dat je al je beleid tegen het licht moet houden.

Het is ontzettend veel werk voor de raad. In het eerste jaar hebben we 200 besluiten genomen. Normaal komt alles eens in de 4 of 5 jaar langs, maar nu moet alles in één keer. Gelukkig zijn er veel ervaren raadsleden uit de drie gemeentes en kunnen we goed sparren: hoe ging dat bij jullie?

Jullie begonnen met een raadsbreed programma. Kun je daar wat over vertellen?

Na de fusie zijn we daar direct mee begonnen, onder leiding van begeleiders van de Provincie. Zij gingen met elke fractie afzonderlijk in gesprek en zochten naar de grootste gemene deler in de raad. Iedere partij heeft zijn inbreng gehad en uiteindelijk heeft ook iedere partij zich achter het resultaat geschaard.
 Als GroenLinks hebben we twee dingen ingebracht: we wilden een pilot met Basisinkomen en een grote buitendienst die ook een sociale component heeft. We vinden het belangrijk dat de gemeente in elk van onze 15 kernen een herkenbaar gezicht en aanspreekpunt heeft. Dat kan prima in de vorm van vaste mensen die ook het gras maaien en de prullenbakken legen. Er is een enorm verenigingsleven en hechte samenhang in de dorpen van Beekdaelen, als gemeente moet je daarop aansluiten en niet wachten tot inwoners naar jou toe komen. Daarom zetten we ook heel actief in op zelfsturing.

Dus jullie zijn een grotere gemeente geworden en geven actief vorm aan ‘dichtbij inwoners blijven’. Waarom neem je dan iets als het Basisinkomen, toch vooral een landelijk thema, op in je raadsprogramma?

Wij hebben de Global Goals als kapstok waar we alles aan ophangen. Elk beleid dat we vaststellen, spiegelen we daar aan. Als coalitie doen we dat ook met onze moties en amendementen. Als je kijkt naar mensen met schuldproblemen, dan zie je dat ze gewoon ziek worden van de financiële zorgen. Zelfs onder mensen die allebei werken komt dat voor. Een basisinkomen zorgt voor basisgeluk. Het is een fundament onder je bestaan, waardoor je je niet zo druk hoeft te maken om sommige dingen. Je hebt bestaanszekerheid.

Daarnaast schiet de economische insteek ‘Iets heeft alleen waarde als het wat oplevert’ gewoon heel erg tekort. Vincent van Gogh was zwaar onderbetaald, hij leefde op de zak van zijn broer. Dat was eigenlijk zijn basisinkomen. En kijk eens wat een economische motor zijn werk nu is, zeg ik wel eens gekscherend.

Het punt is, met een basisinkomen kan je de vraag stellen: Ben je gelukkig met wat je nu doet? Op een stukje basisinkomen kan je je eigen droom verder ontwikkelen. Dat is de samenleving waar we naartoe moeten, met minder zorgen en meer vrijheid.

Hoe brengen jullie dat in praktijk?
Het experiment moet nog vorm krijgen. Je kunt als gemeente geen lokaal basisinkomen instellen, maar je kunt wel kijken naar hoe je met de regels omgaat. Het gaat om de gezondheid van je inwoners, om vertrouwen in plaats van wantrouwen, om iedereen vooruit te helpen. Een werkgever krijgt ook veel liever sollicitatiebrieven die geschreven zijn vanuit een motivatie, dan omdat iemand een verplicht aantal brieven moest schrijven. Er zijn mensen die al járenlang in de kaartenbak zitten, die krijg je met het huidige systeem niet aan een baan.

Tot slot, wat is de mooiste plek in jouw gemeente?
Daar kan ik vrij snel antwoord op geven: de appelgaard van Schimmert.

Bij de start van Beekdaelen werd er een fotoboek gemaakt met foto’s door Roger Cremers, ik koos het appelenveld als locatie en mocht zelf ook op de foto. De hond ging ook mee.

Er zijn zoveel mooie plekken hier, maar dit ligt op vijf minuten wandelen van ons huis en ik kom er altijd als ik even mijn hoofd leeg wil maken.